Hoe het SKJ-register zijn doel voorbij schiet
Wat motiveert hulpverleners om te leren? Het boek ‘Drive’ van Daniël Pink heeft mij hierin geïnspireerd. Hij vat eigenlijk samen wat er in de wetenschap is onderzocht over motivatie. Zo passen heel veel organisaties nog extrinsieke motivatie middelen toe om medewerkers te motiveren hun werk beter te doen, terwijl de wetenschap al geruime tijd heeft aangetoond dat dit niet werkt. Ook in het opleiden zie ik nog regelmatig dat extrinsieke motivatoren worden ingezet.
Extrensieke motivatoren worden nog steeds ingezet!
Een vorm van extrinsieke motivatie is het straffen en belonen. En laat nu in de Jeugdzorg net een systeem zijn ingevoerd –het register – wat mijns inziens gebaseerd is op dit principe. Wanneer je voldoende punten haalt, word je beloond en mag je geregistreerd blijven. Haal je je punten niet dan raak je je registratie kwijt. De bedoeling van het systeem is dat je actief zorg draagt voor je eigen vakbekwaamheid. En zo’n systeem lijkt misschien heel logisch, echter heeft dit mijn inziens niet het gewenste effect.
Gevolgen extrinsieke motivatoren
Uit onderzoek is het volgende gebleken. Belonen en straffen kan intrinsieke motivatie verminderen. Een beloning in het vooruitzicht stellen om een taak gedaan te krijgen, de als-dan-beloningen, hebben een negatief effect op de intrinsieke motivatie van mensen doordat ze een gedeelte van hun autonomie moeten opgeven. In een onderzoek van Lepper & Green (1973) werden kinderen die graag tekenden in drie groepen verdeeld en gevraagd om te tekenen. Groep 1 kreeg van te voren te horen dat ze een tekendiploma zouden ontvangen na het tekenen, groep 2 kreeg onverwacht na het tekenen een tekendiploma, en groep 3 kreeg geen diploma. Na het experiment werden de kinderen geobserveerd in hun tekengedrag. Groep 2 en 3 bleven net zo vaak tekenen als voor het experiment, maar kinderen uit groep 1, die de beloning vooraf beloofd was, tekenden veel minder.
Gevolgen in de Jeugdzorg
Ik denk dat er een reëel gevaar bestaat dat dit in de jeugdzorg ook zo kan werken. Zodra organisaties het idee hebben dat ze voldoende hebben gedaan aan vakbekwaamheid en dat gaan afmeten aan het aantal punten wat hun medewerkers hebben behaald, kunnen ze achterover gaan leunen net als de kinderen in de eerste groep. Ook individuele jeugdzorgwerkers die vóórdat het register werd ingevoerd, niet actief hun vakbekwaamheid vorm gaven, kunnen na het behalen van hun punten achterover zitten. Het register spreekt de intrinsieke motivatie niet aan en schiet daarom mijns inziens zijn doel voorbij.
Nog een reden waarom straffen en belonen niet werkt, en dat is dat wanneer een beloning eenmaal aangeboden is, de inspanningen in de toekomst ook steeds beloond moeten worden om de motivatie op hetzelfde niveau te houden. Dit zie je ook al gebeuren in de Jeugdzorg. Daar waar vroeger de jeugdzorgwerker zich inzette voor zaken die hem/haar zinvol leken, wordt nu eerst gekeken of dit wel punten oplevert. De punten worden dan leidend in de keuzes die worden gemaakt. Er zit dan ook niets anders op te zorgen dat men overal punten voor krijgt, zodat de motivatie niet omlaag gaat. Maar schiet het register ook dan niet het doel voorbij en wordt het een systeem ding wat we met elkaar in stand houden?
Wat vind jij??
Is dit herkenbaar en hoe kijk jij hier tegenaan? Reageer hieronder, interessant!
In mijn volgende blog ga ik heb hebben over wat de wetenschap heeft aangetoond over intrinsieke motivatie en hoe wij deze inzichten mijns inziens kunnen benutten als het gaat over leren in de jeugdzorg. Wordt vervolgd!
Ps: Lindez doet mee aan de Week van de implementatie! Op 18 Januari geef ik samen met gedragswetenschapper Ilse Hooglander van Stichting Timon een workshop over het gebruik van Lindez in de praktijk. Dus benieuwd naar de echte verhalen van gebruikers uit de praktijk? Kom langs en neem je collega mee! Zie http://weekvandeimplementatie.nl/projecten/methodieken-implementeren-behulp-360-graden-feedback-en-leren-op-werkplek/
Hallo Thessa,
een blog naar mijn hart. Ik ben ervan overtuigd dat je door intrinsieke motivatie energie krijgt . Extrinsieke motivatie, het moeten, staat autonomie in de weg. En autonomie is één van de psychologische basisbehoeften om bij intrinsieke motivatie te komen. ( De andere twee zijn sociale verbondenheid en competentie.)
In de praktijk zie je dus ook veel dat mensen voor de punten opleidingen doen. En m.n. reflectie/intervisie is het kind van de rekening. “We doen het omdat het moet”. Dit gaat in veel gevallen ten koste van kwaliteit.
groepen die het uit eigen beweging doen hoor je juist zeggen dat intervisie of andere momenten van reflectie energie geeft.
En het klopt dat door excentrieke motivatie aan intrinsiek toe te voegen, (opeens moet het van het management, terwijl je het daarvoor zinvol vond ) kun je gedemotiveerd worden.
Bedankt voor jouw verhaal uit de praktijk Hanneke! Herkenbaar, eerlijk, duidelijk, maar ook verontrustend vind ik. Hoe een systeem zijn doel voorbij kan schieten.
En dat geldt niet alleen voor het SKJ register. Ondertussen zit ik in 3 registers, het kost veel geld en ik heb het idee dat ik bezig ben de registers als zodanig te faciliteren in plaats dat het om de inhoud gaat. Terwijl ik heel geïnteresseerd ben in de inhoud en in het verbeteren van mezelf als professional. Aan de andere kant is de vraag dan: hoe borg je de kwaliteit van professionals? Daar heb ik ook niet echt een antwoord op..
Beste Erna, bedankt voor je reactie. Lijkt me een gedoe, 3 registers ;-)! Er is nu eenmaal geen eenvoudig antwoord op het vraagstuk hoe je kwaliteit borgt. In mijn volgende blog ga ik op zoek naar 1 van de antwoorden uit mijn eigen ervaring. De ingrediënten waar ik tot nu toe op ben gekomen is; interventies die helpen om meer onderling gesprek en feedback te stimuleren, instrumenten ontwikkelen die de cliënt vragen om feedback, en ergens denk ik dat het vooral ook van leiders vraagt om afscheid van iemand te durven nemen wanneer iemand niet geschikt is of zich onvoldoende inzet voor het werk. Hoe verder weg de verantwoordelijkheid komt te liggen (zoals in een register) hoe minder zicht er is op échte kwaliteit. Maar ik ben zoekende, hoop dat je mee wilt blijven doen!